สภาวัฒนธรรม อำเภอลี้

                วัดลี้หลวง ตั้งอยู่หมู่ที่ ๖ ตำบลลี้ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน เป็นวัดที่ตั้งขึ้นมานานแล้วโดยมีความเกี่ยวข้องกับความเป็นมาของเมืองโบราณที่เรียกว่า เวียงเก่า หรือเวียงเจดีย์ ดังนี้

ประวัติวัดบ้านปาง

ตำบลศรีวิชัย  อำเภอลี้  จังหวัดลำพูน

............................

วัดบ้านปาง  ตั้งอยู่ในเขตตำบลศรีวิชัย(เดิมเป็นตำบลแม่ตืน) ตั้งอยู่ในหมู่บ้านที่เรียกว่า บ้านปาง ห่างจากที่ว่าการอำเภอลี้ประมาณ ๔๐ กิโลเมตร ซึ่งเป็นตำบลที่อยู่ด้านทิศเหนือของอำเภอลี้ มีเขตติดต่อกับอำเภอบ้านโฮ่ง

บนถนนสายลำพูนที่จะมุ่งหน้าไปอำเภอลี้ เมื่อผ่านอำเภอบ้านโฮ่งไปไม่ไกลนักก็จะถึงบ้านปาง

ประวัติวัดพระธาตุห้าดวง
..........................

นะโมตัสสะ โสทุสสนะ ปางเมื่อองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงพระนามว่า "พระสมณโคดม" (องค์ปัจจุบัน) ยังทรงบำเพ็ญบารมีเป็นพระโพธิสัตว์ พระองค์ได้เวียนว่ายตายเกิดอยู่ในวัฏสงสาร เป็นเวลา ๔ อสงไขยกับอีกแสนมหากัป พระองค์เกิดมาเป็นสัตว์เดรัจฉานบ้างเป็นมนุษย์บ้าง เพื่อสร้างสมบารมีเป็นองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในพระชาติต่างๆของพระองค์ก็ล้วนแล้วแต่บำเพ็ญเพื่อตรัสรู้พระธรรมอันประเสริฐหรืออนุตตรสัมโพธิญาณ เพื่อพาสรรพสัตว์ทั้งหลายซึ่งดำเนินรอยตามพระองค์ ให้พ้นจากความทุกข์ทั้งมวล โดยไม่กลับมาเกิดอีก นั่นคือ พระนิพพาน

วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม หมู่ที่ 8 ตำบลนาทราย อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของที่ว่าการอำเภอลี้ ประมาณ 10 กิโลเมตร วัดแห่งนี้เป็นวัดที่มีรอยพระบาทซึ่งปัจจุบันนี้ได้สร้างวิหารครอบรอยพระพุทธบาทแห่งนี้ไว้ ตามตำนานเล่าว่า พระ-พุทธบาทแห่งนี้ มีมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาล ในสมัยพระพุทธองค์เสด็จผ่านบริเวณแห่งนี้ ได้มีชาวลัวะ 2 คน มีศักดิ์เป็นพระยาชื่อ แก้วมาเมือง อีกคนหนึ่งเดินทางมาจากเมืองเถิน พร้อมกับพรานหาเนื้ออีก 8 คน ได้นำเนื้อสดมาถวายเป็นภัตตาหารแด่ พระ -พุทธเจ้า แต่ปรากฏว่า พระพุทธเจ้าไม่ฉันเนื้อสดเหล่านั้น พวกพรานเนื้อจึงได้จัดการต้มข้าวถวาย ซึ่งพระยาลัวะ 2 คน ก็ได้ร่วมถวายข้าวต้มนั้นด้วย เมื่อถวายและพระ -พุทธองค์ฉันเสร็จแล้ว ได้เทศนาธรรมให้แก่พรานเนื้อและพระยาลัวะฟัง ซึ่งนำความปิติและศรัทธาในพระพุทธองค์ จึงขอพระธาตุและรอยพระบาทไว้เพื่อสักการะ พระ -พุทธองค์ จึงประทับรอยพระบาทบนแผ่นหินไว้ให้ชาวลัวะและพรานเนื้อเหล่านั้น ได้สักการะบูชา และสถานที่แห่งนี้เรียกว่า “ห้วยต้มข้าว” ปัจจุบันเรียก "ห้วยต้ม"